ممکن است با کد کیو آر (QR Code) آشنایی مختصری داشته باشید و یکی دو باری از آن استفاده کرده باشید.
QR به عنوان یک آرم تجاری و مخفف (Quick Response Code) شناخته می شود. در واقع کد کیو آر نوعی بارکد دو بعدی است که به منظور انتقال اطلاعات از یک ابزار الکترونیکی به ابزاری دیگر طراحی شده است.
در ادامه مطلب با مفاهیم ابتدایی مدل سازی آن به وسیله کامپیوتر، کاربرد آن و انواع مختلف این کد در دنیای وب و اینترنت آشنا خواهیم شد.
ساختار فنی و نحوه مدل سازی:
«کد کیو آر» نوعی بارکد ماتریسی ( matrix barcode ) است و برخلاف بارکد خطی (که توسط یک ماتریس تک سطری پیاده سازی می شود)، به وسیله ی یک ماتریس مربعی دو بعدی مدل سازی و ایجاد شده است.
«کیو آر» از قرار دادن ماژول های سیاه (نقاط مربع شکل) مرتب شده بر روی یک صفحه سفید، با ساختاری مربع شکل و مشبک (grid) تشکیل می شود. بدین ترتیب با استفاده از ماژول ها (نقاط مربع شکل) داده های مورد نظر رمزنگاری شده و در نهایت اطلاعات به شکل «کد کیو آر» قابل ذخیره سازی و انتقال خواهند بود.
میزان داده قابل ذخیره سازی با استفاده از شیوه رمز نگاری «کیو آر» با نوع داده ای آن (data type) و سطح تعیین شده جهت رفع خطای آن (
error correction )، رابطه ی مستقیم دارد.
بدین ترتیب بسته به نوع کاراکتر های ورودی (mode, or input character set) یا ورژن آن (از ۱ تا ۴۰) حجم داده متفاوتی را می توان ذخیره کرد:
چهار سطح استاندارد ( Low - Medium - Quality - High) برای رفع خطای «کد کیو آر» تعیین شده است.بالاترین سطح رفع خطا قادر است تا چیزی بالغ بر ۳۰ درصد کد از از کار افتاده رابازگردانی کند.
بسته به سطح تعیین شده برای رفع خطا و ورژن انتخابی «کد کیو آر» برای ذخیره سازی اطلاعات، ظرفیت متفاوتی خواهیم داشت. بیشترین ظرفیت مربوط به 40-L است. L مخفف کلمه Low و 40 شماره ورژن آن است.
بنابراین «کد کیو آر» در واقع اطلاعات رمزنگاری شده به شکل یک تصویر است با استاندارد مختص به خود، که پس از خوانده شدن توسط دوربین یا ابزارهای الکترونیکی مشابه، عملکرد خاص خود را خواهد داشت.
نرم افزار های کد خوان (QR-code readers):
طیف عمل کرد اپلیکیشن های کد خوان از نمایش یک متن ساده و باز کردن «URL» ها تا انجام کارهای پیچیده و اعجاب آوری مثل ارسال ایمیل و اتصال به شبکه اینترنت متفاوت است. در لیست زیر مکانات معمول نرم افزارهای کد خوان قابل مشاهده است:
۱ - نمایش متن
۲ - تنظیم هشدارها (system alerts)
۳ - ایجاد رویداد در روزشمار (calendar events)
۴ - باز کردن URL در مرورگر
۵ - نگهداری اطلاعات تماس (از جمله VCard)
۶ - ارسال ایمیل
۷ - ارسال پیام متنی (SMS)
۸ - موقعیت جغرافیایی
۹ - برقراری تماس با دیگر تلفن های همراه
۱۰ - اتصال به شبکه wifi
همان طور که می دانیم مرورگر ها قادراند تا به سادگی و تنها با استفاده از یک URL به فرم mailto، به نرم افزار های مدیریت ایمیل های کاربران ( Email client ) دسترسی داشته باشند. با استفاده از این تکنیک در «QR-code-reader» می توان از امکانات زیر استفاده کرد:
۱ - راه اندازی نرم افزار های مختص اپل (Mail, Phone, FaceTime, Text, Map, YouTube and iTunes).
۳ - باز کردن نرم افزار های ارتباطی مورد نظر (
IM clients ) مانند (Skype, AIM, MSN, GTalk, ICQ and Yahoo).
۴ - باز کردن اپلیکیشن های خاص مانند (IRC tools, feed readers, FTP clients and SVN repositories)
۵ - و راه اندازی هر نرم افزار دیگری که به هنگام نصب شدن روی پلتفرم، یک URI scheme ثبت می کند.
نکته جالب توجه این است که برای ایجاد چنین امکاناتی نیاز به یک نرم افزار کد خوان پیشرفته نداریم و تنها با ثبت یک URI scheme به هنگام نصب اپلیکیشن روی پلتفرم مورد نظر، می توان امکان مورد نظر را ایجاد کرد. در جدول زیر چند نمونه از URI scheme های معمول را مشاهده می کنید:
حال با اطلاعات کلی و مختصری که تا اینجا به دست آوردیم می توانیم «کد کیو آر» مورد نظرمان را ایجاد کنیم. تکنیکی که در ادامه می خواهیم به شما معرفی کنیم قادر خواهد بود تا کد جاوااسکریپت را نیز اجرا کند. در ادامه طی سه مرحله «کد کیو آر» هوشمندمان را ایجاد خواهیم کرد.
قدم اول: تصمیم دارید کیو آر شما چه عمل کردی داشته باشد؟
می شود خیلی ساده از یک «QR generator» ساده برای درج اطلاعاتی از قبیل ایمیل، شماره تلفن، متن و ارسال ایمیل استفاده کرد. ولی ما می خواهیم کمی چالش بر انگیزتر عمل کنیم! در ادامه کد «کیو آر» ما قادر به برقراری تماس توسط نرم افزار اسکایپ خواهد بود.
قدم دوم: استفاده از سرویس های کوتاه کننده یو آر ال (URL-shortening Service)
در اکثر «QR code generator» ها یک مشکل عمده وجود دارد، لینک هایی که به صورت mailto یا بدون استفاده از پروتکل http درج می شوند به عنوان خطا در نظر گرفته می شوند و غیر قابل استفاده خواهند بود.
برای حل چنین مشکلی از سرویس های کوتاه کننده یو آر ال استفاده می کنیم. این سرویس ها با قرار دادن یک هدر بر مبنای پروتکل http، از مشکل فوق جلوگیری می کنند. برای این منظور سرویس
TinyURL را به شما توصیه می کنیم:
برای این «کد کیو آر» آی دی echo123 را در نظر گرفته ایم. این آی دی به صورت مجانی توسط سرویس اسکایپ برای سنجش میزان کیفیت صدا ارایه می شود. نتیجه این است که « یو آر ال » ما به شکل زیر تغییر می کند:
قدم سوم: ایجاد کد کیو آر:
پس از اطمینان حاصل کردن از عمل کرد لینک ساخته شده، می توان از یکی از ابزار های مجانی زیر استفاده کرد:
-
QREncoder : این نرم افزار مختص کاربران مک است.
پس از ساخت کد کیو آر، آن را توسط یک نرم افزار QR-reader تست کنید.
در صورتی که دستور العمل را به درستی انجام داده باشید:
- کد کیو آر شما توسط نرم افزار شناسایی خواهد شد.
- نرم افزار URL قرار داده شده در آن را تشخیص خواهد داد.
- URL در مرورگر تلفن همراه شما باز خواهد شد.
- پس از انجام عمل redirect به URI مربوط به اسکایپ نرم افزار اسکایپ راه اندازی خواهد شد:
باید توجه داشت که قدرت این تکنیک در امکاناتی است که این روش در اختیار طراحان و توسعه دهندگان قرار می دهد. URI scheme به عنوان یک واسط بین توسعه دهنده و مرورگر عمل می کند. با استفاده از این ابزار شما قادر به اجرای اپلیکیشن ها، اجرای کد جاوااسکریپت و دیگر کارهای خلاقانه هستید.
نظرات شما عزیزان: